Van Toledo naar Granada, deel 2

Toledo naar Granada, deel 2, by
Jane Dieulafoy

Project Gutenberg's Van Toledo naar Granada, deel 2, by Jane
Dieulafoy This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and
with almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away
or re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
with this eBook or online at www.gutenberg.org
Title: Van Toledo naar Granada, deel 2 De Aarde en haar Volken, 1907
Author: Jane Dieulafoy
Release Date: September 17, 2006 [EBook #19305]
Language: Dutch
Character set encoding: ISO-8859-1
*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK VAN
TOLEDO NAAR GRANADA, DEEL 2 ***

Produced by Jeroen Hellingman and the Online Distributed
Proofreading Team at http://www.pgdp.net/

VAN TOLEDO NAAR GRANADA.
Naar het Fransch van Jane Dieulafoy.

Wanneer men zich van Toledo naar Granada begeeft, zou men bijna
geneigd zijn, te gelooven dat men in een andere luchtstreek was
verplaatst. Men betreurt de koele nachten van Castilië, wanneer de
verschroeiende solano, als een ademtocht uit de afrikaansche woestijn,
over het land strijkt. En even verschillend als de beide provinciën, zijn
de beide hoofdsteden ervan. Terwijl de oude gothische stad, als een
verlaten arendsnest, troont op de rotsen, tegenover de hooge klippen
welke de Taag bespoelt, en vol hoogmoed haar vervallen torens, de
bouwvallen harer paleizen en hooge sombere kloostermuren doet
verrijzen, breidt zich de stad van Abd-el-Rhaman uit langs de oevers
van den Guadalquivir, die in grillige bochten door een vruchtbare
vlakte stroomt. En wanneer men die menigte lage, kleine witte huisjes
ziet, bijna banaal in hun nieuwheid, met de frissche kleuren van hun
bloemrijke patios en de geraniums en anjelieren, die bloeien achter de
kleine vensters, kan men het slechts als een dichterlijke vrijheid
beschouwen, als Victor Hugo spreekt van "Cordove aux maisons
vieilles". Trouwens bij nadere beschouwing blijkt ook Cordova nog
niet geheel gemoderniseerd te zijn. Overal vertoonen zich sporen van
het verleden; romeinsche beelden op de hoeken der straten, latijnsche
opschriften, gebeiteld in steenen, die voor moderne bouwwerken
gebruikt zijn, samengestelde moorsche boogvormen, en oude
wapenschilden boven de poorten van sommige gebouwen, waarvan de
kleuren elk voorjaar nieuw worden opgeschilderd.
Toledo vertegenwoordigt het Westen, met zijn feudaalstelsel en zijn
kloosters, Cordova het Oosten van na de romeinsche overheersching.
De paleizen van Toledo zijn vestingen, die in hun onwerkelijke
grootheid te huis schijnen te behooren in een heldendicht, de huizen
van Cordova, slechts een verdieping hoog, en rondom een binnenplein
gebouwd, doen denken aan de woningen van Herculanum en Pompeï.
Zelfs in het volkstype en de kleederdracht is het verschil merkbaar
tusschen Castilië en Andalusië. De oogen der vrouwen zijn hier zwart,
haar lippen rooder, haar gelaatskleur donkerder en haar gang fierder,
dan bij haar castiliaansche naburen. In het gitzwarte haar der
andalusische prijkt altoos een bloem, en een luchtig omhulsel van

chenille vervangt de kanten mantilla, die in de noordelijke provinciën
gedragen wordt. In plaats van den doek, dien in Castilië de vrouwen
met een punt op den rug dragen, en waarvan de slippen op de borst
worden geknoopt, wordt hier een shawl van zachte, soupele stof om de
schouders geslagen, en om middel en heupen geplooid op een wijze,
die aan den griekschen chiton herinnert.
Hoe meer men met Cordova bekend en vertrouwd raakt, des te
duidelijker dringen onder de zware laag, waarmede de Islam en de
christelijke renaissance ze bedekt heeft, de sporen van het antieke
verleden der stad zich aan ons op; zóó duidelijk, dat het, met behulp der
geschiedkundige overlevering, mogelijk wordt, zich een vrij juist
begrip te vormen van deze verdwenen stad der oudheid.
Silius Italicus bezingt haar in zijn gedicht op den tweeden punischen
oorlog en spreekt van haar als een der steden die Hannibal bijstonden;
Strabo vermeldt haar vermaardheid als zetel der wetenschap en zegt,
dat haar oude wetten op rijm zijn geschreven; Claudius Marcellus geeft
haar boven alle andere steden van het schiereiland de eer, een
romeinsche kolonie te zijn, met alle voorrechten daaraan verbonden; de
beide Seneca's en Lucanus aanschouwen binnen haar muren het
levenslicht. Eeuwen later is zij de heilige stad der Visigothen, waar
concilies worden gehouden, de stad der geleerden, beroemd om haar
scholen en haar welsprekendheid. De arabische overheersching werkt
mede tot haar bloei, en haar grootheid stijgt ten top onder
Abd-el-Rhaman, die haar tot de hoofdstad verheft van het westersch
kalifaat. Haar bevolking stijgt tot een millioen inwoners, haar paleizen,
baden, scholen, fonteinen worden bij honderden geteld; zij steekt
Bagdad en Damaskus naar de kroon, en geen hoogdravende
vergelijkingen zijn bij machte de grootheid uit te drukken van dit
"Athene van het Westen, de voedster der wetenschappen, de wieg van
helden, de moeder van vorsten, de zetel der vroomheid, de toevlucht
der overlevering, en het toonbeeld van schoonheid en schitterende
praal".
Bij al haar macht en heerlijkheid toonde Cordova zich verdraagzaam en