Stanleys tocht ter opsporing van Livingstone | Page 2

eerst de opening van het kanaal van Suez bijwonen. Vandaar zult ge den Nijl opvaren; ik heb vernomen dat Baker zich gereed maakt om naar Opper-Egypte te vertrekken: tracht u zooveel mogelijk op de hoogte te stellen van zijne expeditie. Den stroom opvarende, zult gij aanteekening houden van al hetgeen er voor reizigers merkwaardigs te zien valt; bezorg ons een goed en bruikbaar handboek, waarin ge alles opnoemt wat waard is gezien te worden, en de wijze opgeeft, waarop men dat het beste zien kan."
Vervolgens zult ge wel doen, naar Jeruzalem te gaan; naar men zegt, doet kapitein Warren daar op dit oogenblik zeer belangrijke ontdekkingen; vervolgens gaat ge naar Konstantinopel, waar ge inlichtingen moet inwinnen omtrent de geschillen tusschen den khedive en den sultan. Vandaar zult ge u naar de Krim begeven, en de slagvelden rondom Sebastopol bezoeken; dan, over den Kaukasus naar de Kaspische-zee: men zegt, dat daar eene russische expeditie naar Khiwa wordt voorbereid. Dan zult ge door Perzi? naar Indi? reizen; in het voorbijgaan kunt ge ons iets belangrijks melden over Persepolis. Bagdad ligt op uwen weg: deel ons het een en ander mede omtrent den ontworpen spoorweg door de vallei van den Euphraat; en wanneer ge in Indi? zijt gekomen, kunt ge naar Afrika oversteken, om Livingstone te gaan zoeken.--En nu--goeden avond; en God zij met u!"
Dit veelomvattende programma, dat onzen grootvaders als een onzinnig sprookje in de ooren zou hebben geklonken, werd door den heer Stanley stipt uitgevoerd: hij vertrok naar Egypte, bezocht achtereenvolgens al de hem aangewezen steden en landen, en kwam eindelijk, in Augustus 1870, in Hindostan. Daar scheepte hij zich, den 12den October, te Bombay op de Polly in: een slechte zeiler, die zeven-en-dertig dagen noodig had om naar Mauritius te komen. Aan boord van de Polly bevond zich, als eerste stuurman, een Schot, Lawrence Farquhar genaamd, een bekwaam en ervaren zeeman: en de heer Stanley, begrijpende dat zulk een man hem uitnemend te pas zou kunnen komen, wist Farquhar te bewegen, voor den geheelen duur der reis in zijne dienst te treden. Van Mauritius ging de tocht naar de Seychellen-eilanden; en na aldaar vier dagen vertoefd te hebben, ging de heer Stanley wederom scheep, vergezeld van Farquhar en zijn getrouwen Selim, een jongen christelijken Arabier, dien hij te Jeruzalem als tolk in dienst had genomen.
Eindelijk, den 6den Januari 1871, stapte de correspondent van de New-York Herald te Zanzibar aan land, waar hij door den consul der Vereenigde-Staten, den kapitein Francis Webb, met de grootste hartelijkheid ontvangen werd. Zijne verdere lotgevallen, voor zoover wij die hier mededeelen, zullen wij hem zelf laten verhalen.

I.
De stad Zanzibar, die ik in alle richtingen heb doorkruist, heeft in mijne herinnering een verward en onbevallig beeld achtergelaten. De voorname, aanzienlijke wijk is eene warreling van nauwe bochtige stegen, met witte huizen en met kalk bepleisterde straten; in de wijk der Banyans is het eene opeenvolging van smalle, diepe, duistere winkels, aan bedsteden gelijk: op den voorgrond eenige bronskleurige mannen met roode tulbanden, en daarachter stapels van gemeene katoenen stoffen: wit katoen, ongebleekt katoen, geruit, gestreept, gebloemd katoen, katoen zonder einde; dan planken, zwoegende onder zware olifantstanden; donkere hoeken, waar ge, in de schemering, hoopen ruwe katoen, aardewerk, spijkers, gereedschappen en allerlei andere artikelen, in bonte wanorde door elkander, ontdekt.--De negerwijk laat de herinnering achter aan wollige kroeskoppen boven donkergele of zwarte lichamen, meestal dampende van zweet: onbevallige gedaanten, neergehurkt voor de deuren van ellendige krotten, lachende, babbelende, twistende, schacherende, te midden van eene bedompte, stinkende, bedorven lucht: een mengsel van allerlei uitwasemingen, van teer, huiden, leer, verrottende planten en alle denkbare, niet te noemen onreinheden en afval.
Ik herinner mij groote, stevig gebouwde huizen, met platte daken en hooge gebeeldhouwde deuren, van zware ijzeren kloppers voorzien; voor de deur zit eene of andere donkerkleurige gestalte, met gekruiste beenen, nauwlettend den ingang van de woning des meesters bewakende. Voorts, een tamelijk ondiepen zeearm, met booten, sloepen, schuiten, arabische daous, en een vreemde stoomsleepboot, half verzonken in het slib, dat de eb heeft achtergelaten. Eindelijk, een plein, Nazi-Moya genaamd, waar de Europeanen, des avonds, met loome schreden op en neder drentelen, om de frissche zeelucht in te ademen; eenige graftomben van zeelieden, die hier den laatsten adem hebben uitgeblazen; een groot gebouw, bewoond door den heer Doctor Tozer, bisschop van Centraal-Afrika, de bisschoppelijke school, en duizende andere dingen.... Al te gader verwarde en onbestemde beelden, waarin ik ter nauwernood de Arabieren van de Afrikanen, de Afrikanen van de Banyans, de Banyans van de Hindi, de Hindi van de Europeanen kan onderscheiden....
Zanzibar is zoowel het Bagdad als het Stamboel van oostelijk Afrika: het is de groote markt- en stapelplaats voor den handel in ivoor: kopalhars, verfmos, huiden, kostbare houtsoorten en slaven; daar worden, diep uit het binnenland, de zwarte dochteren van Oehiyoe, van Oegindo, Oegogo en het land der Gallas