men tot de hoofden het verzoek richtte, ze uit te leveren, antwoordden zij: "Kom en haal ze!"
Van alle omringende posten kwamen de troepen der mobiele colonnes naar de opstandelingen toe. De vergunning, mij bij een dier expedities aan te sluiten, werd mij gegeven, toen ik er om vroeg; maar ongelukkig moest ik te Zamboanga verscheiden dagen wachten op de aankomst van de boot, die mij naar Overton zou brengen, het punt, dat ten noorden van de landengte van Lanao is gelegen.
Ik maakte van mijn gedwongen werkeloosheid gebruik, om een bezoek te brengen aan Zamboanga en de omstreken. Eerst wees men mij de lagere scholen, die door de Moro's van de kust worden bezocht en door de christelijke bewoners van de stad. De inlandsche onderwijzers laten er de kinderen werken onder de leiding van amerikaansche inspecteurs en inspectrices. Het openbaar onderwijs is van alle takken van bestuur die, welken de Amerikanen het best hebben verzorgd en voor welks ontwikkeling ze het ijverigst geld en moeite hebben overgehad.
Dat onderwijs zal zonder eenigen twijfel goede resultaten opleveren, onverschillig welke beslissing de regeering ten slotte zal nemen ten opzichte van de Philippijnen. Als men met de tegenwoordige politiek voortgaat en den Archipel in den toestand van nu laat blijven, namelijk als een dépendance van de Republiek der Vereenigde Staten, zal de kennis van de engelsche taal, die weldra algemeen onder de inboorlingen zal verspreid zijn, hen nader brengen tot hun meesters, en aan de laatsten vergunnen, beter te strijden tegen de nationale gevoelens en tegen de mogelijke begeerigheid van ondernemende naburen.
Indien echter de Amerikanen zich houden aan de beloften van president Mac Kinley, zooals de democratische partij verlangt, en op een goeden dag aan de Philippijnen hun onafhankelijkheid geheel teruggeven, zullen zij tegen dien tijd, dank zij het onderwijs, het verstandelijke niveau der eilanders in voldoende mate hebben verhoogd, dat de laatsten zichzelven zullen kunnen besturen. Die overwegingen hebben het Departement van onderwijs teruggehouden van de aarzeling en halve maatregelen, waaraan de andere takken van dienst zich hebben schuldig gemaakt, omdat ze altijd vreesden, uitgaven te doen, die bij een verandering van regime binnen korten tijd volkomen overbodig zouden blijken.
Men heeft er een uitstekend onderwijzend personeel heen gelokt door middel van hooge salarissen. Een normaalschool, gesticht te Manilla, levert ieder jaar een aanzienlijk aantal onderwijzers en philippijnsche meesters. Bij de jongste volkstelling waren er niet minder dan 772 amerikaansche ambtenaren en 3489 inboorlingen werkzaam gesteld bij de lagere scholen, en bij het meer gevorderd en middelbaar onderwijs, die of door den staat of door de gemeenten werden bezoldigd. Dat onderwijs voor meer gevorderde leerlingen is nog slechts in schetsmatigen toestand aanwezig; er bestaan inderdaad slechts 50 van die inrichtingen in de meest bevolkte plaatsen te zamen. Daarentegen zijn er 2233 openbare lagere scholen, verspreid over het geheele land en waar een aantal van 120?000 leerlingen onderwijs ontvangen. Dit succes is verkregen door de bemoeiingen van de provinciale gouverneurs, gesteund door de gemeentebesturen, onder wie een voortdurende naijver wordt levendig gehouden door de belofte van steeds grooter vrijheden, naarmate de resultaten van het onderwijs beter zijn.
Men kan niet genoeg bewondering hebben voor een systeem, dat reeds zoo goede vruchten draagt, want in acht jaren is het aan de Amerikanen gelukt, hun taal reeds te doen spreken door driemaal meer kinderen dan de Spanjaarden na een overheersching van drie eeuwen tot de europeesche taal konden brengen.
De politiek van die laatsten heeft altijd bestaan in het houden van de inboorlingen in onwetendheid omtrent de taal en zelfs den godsdienst hunner heeren. Alleen de rijken, de illustrado's, ontvingen eenig elementair onderwijs van den monnik, die godsdienstige leider der gemeente was, zoowel als civiel en rechterlijk bestuurder. Dit stelsel, dat veel gelijkt op dat der Hollanders op Java, (sic! Vert.), heeft het Spanje mogelijk gemaakt, de massa te besturen door tusschenkomst van de illustrado's en der broeders, en de bevolking hield men met weinig kosten rustig, door zich van een slechts zeer klein aantal Europeanen te bedienen. Men ziet, hoe de beide regeeringsstelsels, waaraan de Philippijnen onderworpen zijn geworden, lijnrecht tegen elkaar indruischen, daar het eene gegrond is op het houden der inboorlingen in onwetendheid en het andere zich ten doel stelt de snelle en algemeene ontwikkeling door onderwijs.
Ondanks de groote inspanning van de Commissie voor de Philippijnen is men er nog niet in geslaagd, meer dan het tiende deel der jeugdige Philippino's op de schoolbanken te doen plaats nemen, want de scholen worden bezocht door 120.000 kinderen, terwijl het aantal kinderen tusschen 6 en 18 jaar op 1.200.000 wordt geschat. Men ziet ook wel met eenige verbazing de oprichting van zoo talrijke scholen voor de jonge heidenen en Mohammedanen. De laatsten vooral zijn weinig intelligente leerlingen en altijd zijn ze onwillig, zoodat zelfs het eenvoudigste onderwijs een talrijk personeel vordert, dat men stellig beter elders zou kunnen gebruiken.
Continue reading on your phone by scaning this QR Code
Tip: The current page has been bookmarked automatically. If you wish to continue reading later, just open the
Dertz Homepage, and click on the 'continue reading' link at the bottom of the page.