Reis in Nepal | Page 9

en Khatmandoe
de hoofdsteden waren, en die sedert het begin van de veertiende eeuw
werden geregeerd door dynastieën van rajahs, die van een
gemeenschappelijken stamvader afstamden en tot het ras der Newars
behoorden, dat van mongoolschen oorsprong is en nog de massa der
bevolking vormt. Na zich aldus van de drie hoofdsteden te hebben
meester gemaakt, vernietigden de Gorkhas de talrijke kleine
vorstendommen, het best te vergelijken met onze oude leenen, waarin

het land destijds was verdeeld. Sedert dien tijd is geheel Nepâl
onderworpen aan het gezag van een enkelen souverein, en heeft slechts
eene hoofdstad, Khatmandoe.
Bij herhaling werd de onafhankelijkheid van Nepâl bedreigd door zijne
twee machtige buren, de Engelschen en de Chineezen, en heeft het rijk
tegen hen bloedige oorlogen moeten voeren; maar zoo de Nepaleezen
soms werden overwonnen, is het toch nog aan geen vreemde
legermacht gelukt, hunne hoofdstad te bereiken, en ondanks alles bleef
de onafhankelijkheid des lands gehandhaafd. De zwaarste aanval, dien
Nepâl te verduren had, was de oorlog met Engeland in de eerste jaren
dezer eeuw. In 1814 door de Engelschen aangevallen, brachten de
Nepaleezen hun een bloedige nederlaag toe, en doodden hun generaal
Gillespie; maar toen in 1816 de Engelschen met een leger van
zes-en-veertigduizend man, tot op drie dagreizen afstands van
Khatmandoe waren doorgedrongen, moest de kleine staat, die een
heldhaftigen tegenstand had geboden, den ongelijken strijd opgeven en
zich de vredesvoorwaarden van den overwinnaar laten welgevallen.
Een van de voornaamste bepalingen van het vredesverdrag was, dat de
regeering van Nepâl een engelsch gezant in hare hoofdstad zou
ontvangen. Deze voorwaarde, hoe hard ook voor de Nepaleezen, bracht
hen echter feitelijk in geen anderen toestand, dan waarin alle
europeesche mogendheden tegenover elkander verkeeren, want de
engelsche gezant is niets meer dan een diplomatiek vertegenwoordiger
en heeft hoegenaamd geen recht, zich met de regeering des lands te
bemoeien. "De engelsche minister", zegt doctor Wright, gewezen
geneesheer bij het gezantschap te Khatmandoe, "heeft in het minst geen
recht of bevoegdheid zich te mengen in de regeering des lands.
Metterdaad vervult hij geene andere functiën dan die van consul, geheel
overeenkomende met die van een engelsch consul in eene of andere
europeesche stad. De Nepaleezen zijn in hooge mate trotsch en
naijverig op hunne onafhankelijkheid, en dulden niet dat een vreemde
zich met hunne zaken bemoeie."
De positie van engelsch gezant in Nepal is dan ook verre van
benijdenswaardig. Zijn eenige metgezel gedurende de vele jaren, die hij
soms in deze ballingschap moet doorbrengen, is een geneesheer, de
eenige Europeaan aan wien het vergund is, met hem in Nepal te
vertoeven. Hij kan officieel geen voet buiten zijne woning zetten dan

onder het geleide van soldaten der lijfwacht, die, zoo als het heet, voor
zijne veiligheid moeten zorgen, maar wier eigenlijke taak het is, hem te
bewaken en onverwijld aan het hof bericht te geven van al zijne
handelingen. De engelsche gezant woont in een door een zijner
voorgangers gebouwd huis, op eenige mijlen afstands van de stad. Dit
huis bevat alles wat voor het levensonderhoud noodig is, met inbegrip
van eene bakkerij en eene slagerij. Een wacht van sipayers moet, des
noods, vijandelijke aanvallen der inlanders afslaan. Daar is wel al de
zwijgende vastberadenheid en zelfgenoegzame energie van de
engelsche ambtenaren toe noodig, om bij zulk eene manier van leven
niet van verveling te sterven. Trouwens niet enkel in Nepal treft men
Engelschen aan, die jaren lang geheel alleen leven te midden eener
onverschillige of zelfs vijandig gezinde bevolking. In deze
eenzaamheid blijven zij onveranderlijk trouw aan de gewoonten en de
levenswijze van hun vaderland: in die mate zelfs, dat zij zich nooit dan
zwartgerokt en witgedast aan tafel zetten, hoewel hun eenige
dischgenoot hun eigen beeld is, dat door den spiegel wordt weerkaatst.
Maar deze zwijgende metgezel is voor hen genoeg; ik heb Engelschen
gekend, die sedert vijf-en-twintig jaren op deze wijze hun leven
doorbrachten en met smart dachten aan het oogenblik, waarop zij
verplicht zouden zijn hun ontslag te vragen en in de maatschappij terug
te keeren.
Sedert de vereeniging van alle koninkrijken en vorstendommen van
Nepal onder een zelfden scepter, ten gevolge van de overwinningen der
Gorkhas, is het land eene absolute monarchie; maar in werkelijkheid is
de staatsinrichting toch niet zoo eenvoudig als zij op het eerste gezicht
schijnt. Zij omvat velerlei vormen, verschillende naar gelang van de
afzonderlijke landstreken, te beginnen bij den eenvoudigsten vorm van
politieke organisatie, de stamordening, die nog in de meeste
bergvalleien geldt. Bovendien verschilt het begrip van souvereiniteit
aanmerkelijk van de moderne europeesche opvatting, maar komt
daarentegen veel meer overeen met die onzer middeleeuwsche
feodaliteit. Nooit toch zou het in het brein van een europeesch monarch
opkomen, om een deel van zijn rijk, in vrij en onafhankelijk bezit, met
den titel van koning, aan een onderdaan weg te geven. Toch deed dit de
koning van