Reis door Griekenland | Page 6

veel welwillendheid; hij beloofde dat hun
geen leed zou wedervaren, dat zij hunne bezittingen zouden behouden
en geene oorlogschatting zouden betalen.--Door de inwoners
vriendelijk ontvangen, vestigden de Franken zich in geheel Elis,
bouwden er steden en burchten, en brachten landbouw, handel en
nijverheid tot een hoogen trap van ontwikkeling; gedurende de
twee-en-eene-halve eeuw der frankische heerschappij mocht dit gewest
zich in eene mate van bloei en welvaart verheugen, die het in langen
tijd niet gekend had. In Elis vindt men dan ook de meeste sporen van
hunne tegenwoordigheid in Griekenland; nog niet lang geleden, kon
men in het dialekt van verschillende dorpen fransche woorden
herkennen, die door de oostersche uitspraak maar weinig verbasterd
waren.
Van Andravida begeven wij ons, in zuidoostelijke richting, naar Elis,
dat wij na een rit van twee-en-een-half uur bereiken. De vlakte is vrij
goed bebouwd; de korenakkers zijn reeds kaal, want de oogst valt in het
laatst van Mei; maar de wijngaarden staan in vollen bloei en zien er
prachtig uit. De wijngaarden van Elis leveren den besten wijn op van
geheel Griekenland. Iedere eigenaar heeft in zijn wijngaard een open,
vierkanten en goed gemetselden bak of kuip, waarin de druiven
getreden worden; naar gelang het sap in een lager gelegen kom vloeit,
schenkt men het over in lederen zakken, die naar het dorp worden
gebracht. Daar wordt het sap overgegoten in reusachtige aarden kruiken,
die tot aan den hals in den grond staan, en waarin de gisting plaats heeft.
Om den aldus bereiden wijn gedurende eenige maanden te kunnen
bewaren, doet men er hars bij, hetgeen een afschuwelijken smaak geeft.
De wijnoogst gaat gepaard met feestelijkheden van verschillenden aard.

Het treden der druiven geschiedt op de maat van mandolinen en violen;
des avonds dansen mannen en vrouwen in koor bij het licht van
flambouwen, en vergeten de vermoeienissen van den dag in het
vroolijke feestgewoel. Voor dertig of veertig jaren nog trokken de
wijnboeren in lange rijen door de dorpen, het hoofd omkranst met
wingerdloof, en in de hand lange staken houdende met
wingerdbladeren omwikkeld en met een pijnappel aan den top: echte
thyrsen, die zij heen en weder zwaaiden, daarbij op eigenaardige wijze
springende en dansende. Deze overoude gebruiken--een wegstervende
echo van de antieke bacchanaliën--zijn nu bijna overal in vergetelheid
geraakt.--Vele eigenaars van wijngaarden, door het uitzicht op winst
verlokt, hebben italiaansche wijnboeren laten komen, persen naar het
laatste model ontboden en kelders gebouwd, waar prozaïsche vaten in
rijen naast elkander staan. De wijn is veel beter, maar het
schilderachtige is verdwenen. Men vervaardigt hier tegenwoordig
allerlei soorten van wijn: bordeaux, madera, malaga en zelfs
champagne; de echte, onvervalschte wijn van Elis bevat veel alkohol, is
zwaar en koppig.
Naarmate wij verder komen rijst de grond en wordt meer heuvelachtig.
Rondom de hier en daar verspreide gehuchten, door aanmerkelijke
afstanden van elkander gescheiden, zien wij een aantal
moerbeziënboomen, wier bladeren tot voedsel dienen van duizenden
zijdewormen: de zijde van Elis is de beste die in Morea vervaardigd
wordt. De olijven zijn prachtig en leveren, na behoorlijke enting,
voortreffelijke vruchten; maar de olie, die zonder de noodige zorg
wordt bereid en in slecht onderhouden aarden kruiken bewaard, heeft
een afschuwelijken ranzigen smaak, dien de Grieken echter aangenaam
schijnen te vinden.
Wij doorwaden eene breede en snelvlietende rivier, den Peneios, thans
de rivier van Gastouni genoemd, en komen vervolgens aan het dorp
Palacopolis, gebouwd op de plek waar weleer Elis stond, eene stad door
geheel Griekenland beroemd om de veelheid harer monumenten en
beelden, waarin zij slechts voor Athene en Korinthe onderdeed. Te
midden der brokken steen en van het puin, over eene oppervlakte van
meer dan twee vierkante mijlen verspreid en grootendeels verborgen

tusschen wijngaarden, akkers en struikgewas, is het volstrekt
onmogelijk, de gedaante, de bestemming en de afmetingen van eenig
gebouw te onderscheiden. Op den heuvel, die de akropolis droeg, ziet
men nog slechts brokstukken van de muren eener middeleeuwsche
vesting, door de Franken Beauvoir, door de Venetianen Belvedèr en
door de Grieken Kaloskopi genoemd: welke drie namen hetzelfde
(schoonzicht) beteekenen, en hunne verklaring vinden in het feit, dat in
deze wijde vlakte de heuvel van Elis het eenige punt is, van waar de
blik een ruim panorama omvat.--Op omstreeks vijftien mijlen afstands
van Elis, aan den voet van een berg die reeds van verre het oog tot zich
trekt, liggen de dorpen Portes en Santameri. De ruïnen boven op den
berg zijn de overblijfselen van een sterken burcht, omstreeks het jaar
1273 door heer Nicolaas van Saint-Omer gebouwd. Langs de
berghellingen en in de vlakte vindt men nog talrijke bouwvallen van
frankische en byzantijnsche gebouwen en kerken; maar te vergeefs
zochten wij naar eenig opschrift of eenig bas-relief.
Elis verlatende, betreden wij eene der valleien van den Erymanthes,
van waar de Peneios afdaalt. Rechts en links zijn de heuvelen bedekt
met wingerden, wier vruchten, onder