Proefnemingen van de particuliere beweeging der spieren in de kikvorsch

Proefnemingen van de
particuliere beweeging
by Jan
Swammerdam

The Project Gutenberg EBook of Proefnemingen van de particuliere
beweeging
der spieren in de kikvorsch, by Jan Swammerdam This eBook is for the
use of anyone anywhere at no cost and with almost no restrictions
whatsoever. You may copy it, give it away or re-use it under the terms
of the Project Gutenberg License included with this eBook or online at
www.gutenberg.org
Title: Proefnemingen van de particuliere beweeging der spieren in de
kikvorsch
Author: Jan Swammerdam
Release Date: July 28, 2006 [EBook #18928]
Language: Dutch
Character set encoding: ISO-8859-1
*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK
PROEFNEMINGEN ***

Produced by Louise Hope, Frank van Drogen, the Netherlands Team
and the Online Distributed Proofreading Team at http://www.pgdp.net

(This file was produced from images generously made available by the
Canadian Institute for Historical Microreproductions
(www.canadiana.org))

PROEFNEMINGEN
van
de particuliere beweeging der Spieren in de Kikvorsch,
die in het gemeen op alle de bewegingen der spieren in de menschen en
beesten toegepast worden.
Uit:
"DE BIJBEL DER NATUURE",
door
JAN SWAMMERDAM.

Proefnemingen van de particuliere beweeging der spieren in de
kikvorsch, die in het gemeen op alle de bewegingen der spieren in de
menschen en beesten toegepast worden.
Hoe gewigtig en ook moejelyk het is, om de waare beweegingen der
Spieren te verklaaren, dat blykt ons uyt de menigvuldigheid der
experimenten, dewelke de gaauste verstanden daar van tyt tot tyt
omtrent gedaan hebben; sonder dat men tot nog toe de waare oorsaak
daar van heeft kunnen ontdekken; waar daar ook de seer groote
nuttigheid ende gewigtigheid der kennis, die uyt deese wetenschap sou
volgen, tot nog toe in de donkere windelen der onwetendheid
geinvolveert is. En dit is de reeden, dewelke my beweegt, om eenige
experimenten, die ik al over lang omtrent deese saak gedaan heb, in het
ligt te geeven, en alsoo ik die van een seer groote consequentie en
gewigt oordeel, soo sou ookmyn versoek zijn, om die ernstig te willen

naadenken, en op den toetsteen der waarheid te stellen.
Omtrent de structuur en de beweeging der Spieren is het seer
opmerkelyk om te weeten, hoe dog eygentlyk de Senuw daar meede
vereenigt is, wat structuur hij daar binnen in heeft, en hoe syn loop,
ingank, midden, distributie en eynde is, met dan wat voor
communicatie dat hy ook met de beweegende Vesels heeft, en wat
werking hy in deselve veroorsaakt: gelyk dan ook, wat eygentlyk die
subtiele materie is, die buyten alle dispuut door de Senuw tot de Spier
gevoert wort. Maar dit alles is nog op ver na niet genoeg tot deese
kennis, alsoo men ook de structuur der Vliesen, soo om als binnen in de
Spier, met dan haare subtile Veselkens, die van de eene beweegende
Vesel tot de andere, en ook tussen beyde, als een fyn geweefsel loopen,
diende te kennen: gelyk ook het maaksel van de Ader en Slagader, en
haare waaragtige gesteltenissen, binnen in de Spier: en wat daar vorder
nog tot de kennis van de structuur der beweegende Vesels behoort. Dat
alles nog donker en onbekent is; en mogelyk niet sal bekent worden,
ten sy men al syn tyt alleen op deese saak kwam aan te leggen, en syn
alderuyterste neerstigheid daar toe gebruykte: want sekerlyk den yver
en neerstigheid ontdekken alles. Maar wat my belangt, van alles wat ik
in de Anatomie tot nog toe heb voorgestelt, daar kan ik niet van seggen,
dat ik nog oit een saak tot die perfectie uytgevoert heb, daar ik sekerlyk
van weet, dat men se sou toe kunnen brengen: maar dan most ik al myn
leeven in een eenige ontdekking verslyten. Dat ik onnodig oordeel, om
dat ik ook sekerlyk weet, dat als ik al ten eynde gekomen was, ik niet
als myn onwetentheid sou vinden. En daarom heb ik liever verscheyde
saken willen verhandelen, dan een eenige, op dat de Werken GODS
niet verhoolen souden blyven, om een weynig meer of minder kennis,
die men van deselve sou mogen hebben: alsoo onse waaragtige
weetenschap alleen bestaat, in dat we GOD wel weeten te beminnen.
Ik bevinde dan omtrent alle de voorige opgestelde saken nog seer veele
en onoplosselyke verborgentheeden: en niet tegenstaande dat de
uytmuntende Anatomicus de H. STENONIS, daar seer veele
naukeurigheeden omtrent ontdekt heeft, soo is hy in het midden van
syn loop blyven steeken. En veel minder kan men sig voldoen omtrent
de beweeging en werking, dewelke die subtiele geest in de Spier

veroorsaakt, die geduurig door de Senuw daar invloeyt: als synde dit
een saak, die onder oneyndige duysterheeden verborgen is. Egter alsoo
ik omtrent deese beweging der Spieren al vry eenige experimenten nu
en dan gedaan hebbe, soo sal ik de principaalste tegenswoordig
voorstellen, en die het oordeel der verstandige onderwerpen.
Het is een saak van een eeuwige waarheid, en seer groote