Pondichery, hoofdstad van Fransch-India

Pondichery, hoofdstad van Fransch-India

Project Gutenberg's Pondichery, hoofdstad van Fransch-Indie, by G. Verschuur This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included with this eBook or online at www.gutenberg.net
Title: Pondichery, hoofdstad van Fransch-Indie From De Aarde en haar volken, Jaargang 1906
Author: G. Verschuur
Release Date: October 10, 2004 [EBook #13697]
Language: Dutch
Character set encoding: ISO-8859-1
*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK PONDICHERY, HOOFDSTAD VAN ***

Produced by Jeroen Hellingman and the Distributed Proofreaders Team

Pondich��ry, hoofdstad van Fransch-Indi?.
Naar het Fransch van G. Verschuur.
Pondich��ry, moeilijk te naderen over zee.--Witte stad en Indische stad.--Het Regeeringspaleis.--De h?tels in onze koloni?n.--Engelsche enclaves.--De bevolking; de kinderen. --Bouwkunst en godsdienst.--Handel.--De toekomst van Pondich��ry.--De markt.--De scholen.--Politieke koortshitte.
Een klein strookje gronds vertegenwoordigt op dit oogenblik het belangrijkste gedeelte van 't geen Frankrijk heeft weten te behouden uit zijn oud Indisch Rijk, dat thans een der machtigste koloni?n van de britsche kroon is. Op die alluviale strook gronds ligt de stad Pondich��ry, hoofdstad der fransche bezittingen, waarvan de groote Dupleix zich gansch andere horizons gedroomd had.
Het bescheiden grondgebied van Pondich��ry omvat niet meer dan 29145 H.A. De d��pendances van wat men gewoonlijk Fransch-Indi? noemt, zijn de volgende vier: Chandernagor, Karikal, Mah�� en Yanaon. Zij liggen verspreid over verschillende deelen van het groote schiereiland, de drie laatstgenoemde op korten afstand van het grondgebied van Pondich��ry, het eerste in de onmiddellijke nabijheid van Calcutta.
De gouverneur der Fransche nederzettingen in Indi? woont te Pondich��ry, maar zijn ambt brengt mee, dat hij zich dikwijls moet verplaatsen naar de verschillende andere fransche plaatsen, waar de leiding der zaken in handen is van administreerende ambtenaren, die aan hem ondergeschikt zijn. Het spreekt vanzelf, dat er verscheiden lagere ambtenaren zijn, dat er een Plaatselijke Raad is evenals een Algemeene Raad, dat de kolonie te Parijs een afgevaardigde in den Senaat heeft, zoowel als in de Kamer, en dat op het grondgebied van Pondich��ry de politiek de spil is, waarom alles draait en de voortdurende zorg van iederen dag. Wij zullen nog wel meer een woordje te zeggen hebben over die noodlottige politiek, dien knagenden kanker, waarvan zeker geen enkele fransche kolonie zooveel te lijden heeft als dat arme Pondich��ry.
Laat ons eerst voet aan wal zetten, wat niet altijd gemakkelijk gaat, als men, zooals met mij 't geval is, over zee aankomt. Daar de golven dikwijls hoog gaan op de reede, kan de ontscheping soms zoo moeilijk zijn, dat het onmogelijk wordt, gemeenschap met de kust te krijgen. Het is vaak gebeurd, dat ten gevolge van het stormachtige weer de paketboot, die Pondich��ry aandoet op haar reis heen en terug tusschen Colombo en Calcutta, niet met den wal gemeenschap kon krijgen en zich genoodzaakt zag, met passagiers en lading haren weg te vervolgen. Weinige jaren geleden heeft dat geval zich driemaal achtereen voorgedaan. Met platboomde vaartuigen, chelingues genoemd, die geen inhouten (ribben) hebben, nadert men de kust. Er wordt aangelegd bij een pier, die 252 M. lang is en recht in zee vooruitsteekt; staat de zee hoog, dan heeft men de behendigheid van een acrobaat noodig, om zijn evenwicht te bewaren bij het vastgrijpen van het touw, waarmee men de ladder kan bereiken. Om aan dien last te ontkomen, geeft de toerist er veelal de voorkeur aan, zich per spoor naar Pondich��ry te begeven, want de kolonie is sinds 1877 aan het groote Engelsch-Indi? verbonden en staat door zijlijnen in verbinding met de van Frankrijk afhankelijke gebieden.
Pondich��ry is een vrijhaven. Levensmiddelen en koopwaren van allerlei streken afkomstig, mogen over zee binnenkomen en uitgaan, zonder eenige douanerechten te betalen, onverschillig onder welke vlag zij varen. Alleen zout en opium zijn van deze gunstige beschikking uitgesloten, want bij verdragen zijn die voortbrengselen verboden; noch de productie ervan noch de handel erin zijn geoorloofd.
Moet ik de geschiedenis in herinnering brengen? Pottoutch��ri of Poultch��ri, het "nieuwe dorp", door menschen van hooge kaste Poudou-nagar of "Nieuw Kasteel" genoemd, is in 1693 gekocht van koning Vidjayanagar door den beroemden commandant Martin, ter vergoeding voor Sint-Thomas, waarvan de Hollanders zich hadden meester gemaakt. Het dorpje van paria's nam snel toe in grootte en werd het middelpunt van een aanzienlijke handelsbeweging trots de wederwaardigheden van zijn politieke geschiedenis.
Al dadelijk in den aanvang werd het door de Hollanders vermeesterd; maar in 1699 werd het ons teruggegeven. Daarna werd het viermaal door de Engelschen belegerd; admiraal Boscawen werd in 1748 teruggeslagen door Dupleix; in 1760-61 gaf Lally-Tolendal, door hongersnood gedwongen, zich over, na een hardnekkigen tegenstand te hebben geboden, en de vrede van Parijs in 1763 herstelde ons in het bezit van de stad.
In 1778 maakten de Engelschen zich er opnieuw van meester, om de stad in 1785 bij den vrede van Versailles terug te geven en haar daarna voor de derde maal in