La Karavano | Page 3

diris: "Pro kio vi faras tiel mediteman viza?on, grandveziro?"
La grandveziro, kruciginte la brakojn sur la brusto, sin klinis antay sia sinjoro kaj respondis: "Sinjoro, ?u mi faras mediteman viza?on, mi ne scias: sed malsupre, antay la palaco, staras kolportisto, kaj li havas tiel belajn vendota?ojn ke mi ?agreni?as pro tio, ke mi ne havas provizon da superfluaj moneroj."
La kalifo, kiu jam de longe volis fari al sia grandveziro ian amika?on, sendis malsupren sian nigran sklavon, por alvenigi la kolportiston. Post momento revenis la sklavo, kune kun la kolportisto. ?i tiu estis dika malaltkreskulo, nigrebrunviza?a kaj ?ifone vestita. Li portis keston, en kiu trovi?is ?iuspecaj vendota?oj: perloj kaj ringoj, ri?e ornamitaj pistoloj, pokaloj kaj kombiloj. La kalifo kaj lia veziro esploris ?ion; fine, la kalifo a?etis por si mem kaj por Mansor belajn pistolojn; por la edzino de l' veziro, kombilon. Kiam la kolportisto komencis refermi sian kofron, la kalifo ekvidis malgrandan tirkeston kaj demandis, ?u ankay tie trovi?as komerca?oj. La kolportisto malfermis la tirkeston, kaj oni vidis en ?i skatoleton plenan de nigreta pulvoro kaj paperfolion kun stranga skriba?o kiun nek la kalifo nek Mansor povis legi.
"Mi ricevis ?i tiujn ambay objektojn de komercisto, kiu trovis ilin sur la strato en Mekka," diris la kolportisto. "Mi ne scias, kion ili enhavas. Por malalta prezo mi metas ilin je via dispono; al mi ili utilas nenion."
La kalifo, kiu amis havi en sia biblioteko antikvajn manuskriptojn, e? se li ne povis legi ilin, a?etis la skriba?on kaj la skatolon kaj forpermesis la kolportiston. Sed la kalifo pensis, ke li plezurege scii?us, kion la skriba?o enhavas. Tial li demandis la veziron, ?u li ne konas iun, kiu povas ?in de?ifri.
"Favora mia estro!" respondis ?i tiu; "apud la granda moskeo lo?as homo, kiun oni nomas Selim la Sa?a; tiu komprenas ?iujn lingvojn; venigu lin; eble li konas la misterajn figura?ojn."
Balday aperis la sa?a Selim.
"Selim," parolis al li la kalifo, "vi estas, laydire, tre sa?a; rigardu do ?i tiun skriba?on kaj sciigu min, ?u vi povas ?in legi. Se vi sukcesos ?in legi, vi ricevos de mi novan festenan veston; sed se ne, vi ricevos dek-du survangojn kaj dudek-kvin plandobatojn, ?ar en tiu okazo oni malprave nomas vin Selim la Sa?a."
Selim sin klinis kaj diris: "Efektivi?u via volo, sinjoro!"
Dum longa tempo li atente rigardis la skriba?on, poste ekkriis subite: "Tio estas latina?o, sinjoro; oni pendigu min, se ?i ne estas latina?o."
"Diru, kion ?i enhavas," ordonis la kalifo, "se latina?o ?i estas."
Selim tradukis: "Ho vi, kiu ajn trovos ?i tion, laydu Allah'on pro lia favorkoreco! Kiu enflaros la pulvoron en ?i tiu skatoleto kaj diros: Mutabor, tiu povos sin aliformigi en kiun ajn beston kaj komprenos la lingvon de la bestoj. Por reveni en sian homan figuron, li klinu sin trifoje orienten kaj rediru tiun saman vorton. Sed, post la aliformi?o, gardu vin, ke vi ne ridu; alie la sor?vorto tute malaperos el via memoro, kaj vi restos besto."
Kiam Selim la Sa?a finis legi, pleni?is de ?ojo la koro de l' kalifo. Li ordonis al la sa?ulo ?ure promesi, ke li al neniu malkovros la sekreton, donacis al li belan veston kaj foririgis lin. Kaj al sia grandveziro li diris: "Jen bonegan a?eton ni faris, Mansor. Kiel ?oje mi atendas la momenton, kiam mi fari?os besto! Morgay matene vi venu al mi. Poste ni iros kune sur la kamparon, enflaros iomete el mia skatoleto, kaj ayskultos, kion oni paroladas en aero kaj sub akvo, en arbaro kaj sur kampo."
II.
En la sekvinta tago, Kalifo |asid apenay matenman?is kaj sin vestis, jam venis la grandveziro, por akompani lin, lay ordono, dum la promeno. La kalifo metis en sian zonon la skatoleton kun la magia pulvoro; kaj ordoninte al sia sekvantaro resti hejme, li ekvojiris kun la sola grandveziro. Ili iris en la komenco tra la vastaj ?ardenoj de l' kalifo; sed vane ili ?irkayspionadis je io vivanta, por ekprovi la grandfara?on. Fine la veziro proponis, ke oni iru ?is lageto, kie li ofte vidis multe da bestoj, precipe cikonioj, kiuj ?iam kaptis lian atenton per sia blekado kaj grava sintenado.
La kalifo aprobis la proponon de sia veziro, kaj ili ambay iris al la lageto. Alveninte, ili ekvidis cikonion, kiu gravmiene patadis tien kaj ?i tien, ser?ante ranojn kaj iom blekante de tempo al tempo. Sammomente ili ekvidis, tre alte en la aero, duan cikonion, alflugantan tiuregionen.
"Mi vetas je mia barbo, nobla sinjoro," diris la grandveziro, "?i tiuj ambay longakruruloj kondukas unu kun la alia belan interparoladon. Se ni do fari?us cikonioj?"
"Bone dirita," respondis la kalifo. "Sed ni antaye pripensu, kiamaniere oni rehomi?as. -- Jen mi trovis: trifoje klini?inte orienten kaj dirinte Mutabor, tiel mi refari?as kalifo, kaj vi veziro. Sed pro la ?ielo ne ridu, alie ni pereos."
Dirante tion, la kalifo rimarkis, ke la alia cikonio, fluganta super ilia kapo, proksimi?as malrapide al la tero. Tuj li eltiris