Gwaith Samuel Roberts | Page 2

Mynd i'r dim. Cilhaul ar law. Y steward yn sylweddoli anhawsterau'r ffermwyr. Hen wr Hafod Hwntw. Gweld colled am ffermwyr gonest di-dderbyn wyneb.
III. BYWYDAU DISTADL.
[Ysgrifennodd S.R. hanes rhai adwaenai, yn fyrr iawn, yn y Cronicl. Distadl oeddynt, ac y mae swyn pennaf bywyd Cymru yn eu hanes dinod. Nid oes le yn y gyfrol hon ond i ddau yn unig o'r llu, sef cardotes a gwas ffarm.]
Mary Williams, Garsiwn
Thomas Evans, Aber
Y Darluniau.
Samuel Roberts?Darlun o'r Oriel Gymreig, dynnwyd gan y diweddar John Thomas.
Bwthyn ym Maldwyn?O'r Oriel Gymreig.
"Mewn hyfryd fan ar ael y bryn,
Mi welwn fwthyn bychan;?A'i furiau yn galchedig wyn,
Bob mymryn, mewn ac allan"
Pont Llanbrynmair?O'r Oriel Gymreig.
Dan Haul y Prydnawn?O'r Oriel Gymreig.?Darlun o dai yn Llanbrynmair dan dywyniad haul yr Hydref.
Cyflwynwyr Tysteb S. R.?O'r Oriel Gymreig.
Cyflwynwyd y dysteb yn Lerpwl yn union wedi dychweliad S. R. o'r America. Eistedd Caledfryn yn y canol, a'i bwys ar ei ffon. Ar ei law chwith eistedd S.R., a J. R. yn agosaf ato yntau. Wrth gefn y ddau frawd saif y Gohebydd, eu nai, a chadwen ar ei fron. Yn union y tu cefn i S. R., yn dalaf o bawb sydd ar eu traed, saif Mynyddog.
Ffrwd y Mynydd?O'r Oriel Gymreig.?Darlun o olygfa yn ucheldir Llanbrynmair.
My Lord?H. Williams.
Talu'r Rhent?H. Williams.
CANIADAU BYRION.
[Bwthyn ym Maldwyn: sr9.jpg]
Y TEULU DEDWYDD.
Wrth ddringo bryn ar fore teg,
Wrth hedeg o'm golygon,?Gan syllu ar afonig hardd,
A gardd, a dolydd gwyrddion;?Mewn hyfryd fan ar ael y bryn
Mi welwn fwthyn bychan,?A'i furiau yn galchedig wyn
Bob mymryn, mewn ac allan.
Canghennau tewfrig gwinwydd ir
Addurnant fur y talcen,?A than y to yn ddof a gwar
Y trydar y golomen;?O flaen y drws, o fewn yr ardd,
Tardd lili a briallu;?Ac O mor hyfryd ar y ffridd
Mae blodau'r dydd yn tyfu.
Wrth glawdd yr ardd, yn ngwyneb haul,
Ac hyd y dail, mae'r gwenyn?Yn diwyd gasglu mel bob awr
I'w diliau cyn daw'r dryc-hin;?Ar bwys y ty, mewn diogel bant,
Mae lle i'r plant i chwareu;?Ac yno'n fwyn, ar fin y nant,
Y trefnant eu teganau.
O fewn y ty mae'r dodrefn oll,
Heb goll, yn lan a threfnus;?A lle i eistedd wrth y tan
Ar aelwyd lan gysurus;?Y Teulu Dedwydd yno sy
Yn byw yn gu ac anwyl;?A phob un hefyd sydd o hyd
Yn ddiwyd wrth ei orchwyl.
Ychwaith ni chlywir yn eu plith
Neb byth yn trin na grwgnach,?Ond pawb yn gwneyd eu goraf i
Felysu y gyfeillach;?Mae golwg iachus, liwus, lon,
A thirion ar bob wyneb;?A than bob bron y gorffwys hedd,
Tagnefedd, a sirioldeb.
Pan ddel yr hwyr, ac iddynt gwrdd,
Oddeutu'r bwrdd eisteddant;?Ac am y bwyd, o hyd nes daw,
Yn ddistaw y disgwyliant;?Pan ddyd y fam y bwyd gerbron
Gwnant gyson geisio bendith;?Ac wedi 'n, pan eu porthi gant,
Diolchant yn ddiragrith.
Ar air y tad, a siriol wen,
A'r mab i ddarllen pennod;?Ac yna oll, mewn pwysig fodd,
Codant i adrodd adnod;?Yr emyn hwyrol yn y fan
Roir allan gan yr i'angaf,?Ac unant oll i seinio mawl
Cysonawl i'r Goruchaf.
Y tad a dd'wed ddwys air mewn pryd
Am bethau byd tragwyddol;?Y fam rydd ei Hamen, a'r plant
Wrandawant yn ddifrifol;?Wrth orsedd gras, o flaen yr Ior,
Y bychan gor gydblygant;?A'u holl achosion, o bob rhyw,
I ofal Duw gyflwynant.
Am ras a hedd, a nawdd y Nef,
Y codant lef ddiffuant;?A Duw a ystyr yn gu-fwyn
Eu cwyn a'u holl ddymuniant;?Ac O! na fedrwn adrodd fel
Mae'r tawel Deulu Dedwydd,?Mewn gwylaidd barch, ond nid yn brudd,
Yn cadw dydd yr Arglwydd.
Yn fore iawn, mewn nefol hwyl
I gadw'r wyl cyfodant;?Ac wedi ceisio Duw a'i wedd,
I'w dy mewn hedd cydgerddant;?Fe'u gwelir gyda'r fintai gu
Sy'n cyrchu i'r addoliad;?Ac yn eu cor, ym mhabell Ion,
Yn gyson ceir hwy'n wastad.
Ceir clywed mwynber leisiau'r plant
Mewn moliant yn cyfodi,?A'u gweld yn ddifrif-ddwys o hyd,
Ac astud, wrth addoli;?Ni wag ymrodiant i un man
I hepian na gloddesta;?Ond bydd eu calon gyda gwaith
A chyfraith y Gorucha'.
Pob un, a'i Feibl yn ei law,
I'r ysgol ddaw'n amserol;?Ac yn eu cylch fe'u ceir bob pryd
Yn ddiwyd a defnyddiol;?Pan ddeuant adre'r nos yn nghyd
I gyd, a'r drws yn nghauad,?Dechreuant ddweyd yn bwysig rydd
Am waith y dydd, a'u profiad.
Mor fwyn eu can! mor ddwys pob gair,
Ac O mor daer eu gweddi!?A Duw yn siriol wenu ar
Y duwiol hawddgar deulu;?Gwir nad oes ganddynt ddodrefn aur,
Na disglaer lestri arian,?Na llawrlen ddrudfawr yn y ty,
Na gwely-lenni sidan.
Ni feddant seigiau mawr eu rhin,
Na melus win na moethau,?Na thuedd byth i flysio'n ffol
Frenhinol arlwyadau;?Ond mae rhinweddol win a llaeth
Yr iechydwriaeth ganddynt;?A Christ yn Frawd, a Duw yn Dad
A thirion Geidwad iddynt.
Fe'u ceidw'n ddiogel rhag pob braw,
Ac yn Ei law fe'u harwain,?Nes dwyn pob un i ben ei daith
Trwy hirfaith dir wylofain;?Pob un a gyrraedd yn ei dro
Hyfrydawl fro paradwys;?Ac yno'n dawel berffaith rydd
Y cant dragwyddol orffwys.
MARWOLAETH Y CRISTION.
Gristion hawddgar! Daeth yr adeg
It' ehedeg at dy Dad;?Gad dy lesgedd, hwylia'th edyn,
Cyfod, cychwyn tua'th wlad;?Sych dy ddagrau, dechreu ganu,
Darfu'th bechu, darfu'th boen;?Ti gei bellach dawel orffwys
Ym mharadwys gyda'r Oen.
Er fod afon angau'n donnog,
A llen niwlog dros y glyn,?Gwel dy Briod cu yn dyfod
I'th gyfarfod y pryd hyn;?Dacw'r gelyn wrth ei gadwyn,
Heb ei golyn, dan ei glwy';?Dacw uffern wedi