Germania and Agricola | Page 9

hiemi et receptaculum
frugibus. 17. Vestitus hominum, feminarum. 18. Matrimonia severa:
dos a marito oblata. 19. Pudicitia. Adulterii poena: Monogamia:
Liberorum numerus non finitus. 20. Liberorum educatio: Successionis
leges. 21. Patris, propinqui, amicitiae, inimicitiaeque susceptae:
homicidii pretium: Hospitalitas. 22. Lotio, victus, ebriorum rixae:
consultatio in conviviis. 23. Potus, cibus. 24. Spectacula: aleae furor.
25. Servi, libertini. 26. Fenus ignotum: Agricultura: Anni tempora. 27.
Funera, sepulcra, luctus.
28. Singularum gentium instituta: Galli, olim valida gens, in
Germaniam transgressi, Helvetii, Boii: Aravisci, Osi, incertum genus:
Germanicae originis populi Treveri, Nervii, Vangiones, Triboci,
Nemetes, Ubii. 29. Batavi, Cattorum proles: Mattiaci: Decumates agri.
30, 31. Cattorum regio, habitus, disciplina militaris; vota, virtutis
incentiva. 32. Usipii, Tencteri, equitatu praestantes. 33. Bructerorum
sedes, a Chamavis et Angrivariis occupatae. 34. Dulgibini: Chasvari:
Frisii. 35. Chauci, pacis studio, justitia, et virtute nobiles. 36. Cherusci
et Fosi, a Cattis victi. 37. Cimbrorum parva civitas, gloria ingens:
Romanorum clades; Germani triumphati magis quam victi. 38.
Suevorum numerus, mores. 39. Semnonum religio, victimae humanae
40. Longobardi: Reudigni: Aviones: Angli: Varini: Eudoses: Suardones:
Nuithones: Herthae cultus communis. 41. Hermunduri. 42. Narisci:
Marcomanni: Quadi. 43. Marsigni: Gothini: Osi: Burii: Lygiorum
civitates, Arii, Helvecones, Manimi, Elysii, Naharvali; horum numen

Alcis: Gotones: Rugii: Lemovii. 44. Suiones, classibus valentes. 45.
Mare pigrum: Aestyi, Matris Deum cultores, succinum legunt:
Sitonibus femina imperat. 46. Peucini, Venedi, Fenni, Germani, an
Sarmatae? Eorum feritas, paupertas: Hominum monstra, Hellusii,
Oxiones.

I. Germania omnis a Gallis Rhaetisque et Pannoniis Rheno et Danubio
fluminibus, a Sarmatis Dacisque mutuo metu aut montibus separatur:
cetera Oceanus ambit, latos sinus et insularum immensa spatia
complectens, nuper cognitis quibusdam gentibus ac regibus, quos
bellum aperuit. Rhenus, Rhaeticarum Alpium inaccesso ac praecipiti
vertice ortus, modico flexu in occidentem versus, septentrionali Oceano
miscetur. Danubius, molli et clementer edito montis Abnobae jugo
effusus, plures populos adit, donec in Ponticum mare sex meatibus
erumpat: septimum os paludibus hauritur.
II. Ipsos Germanos indigenas crediderim, minimeque aliarum gentium
adventibus et hospitiis mixtos; quia nec terra olim, sed classibus
advehebantur, qui mutare sedes quaerebant, et immensus ultra, utque
sic dixerim, adversus Oceanus raris ab orbe nostro navibus aditur. Quis
porro, praeter periculum horridi et ignoti maris, Asia aut Africa aut
Italia relicta, Germaniam peteret, informem terris, asperam coelo,
tristem cultu aspectuque, nisi si patria sit? Celebrant carminibus
antiquis (quod unum apud illos memoriae et annalium genus est)
Tuisconem deum terra editum, et filium Mannum, originem gentis
conditoresque. Manno tres filios assignant, e quorum nominibus
proximi Oceano Ingaevones, medii Hermiones, ceteri Istaevones
vocentur. Quidam autem, ut in licentia vetustatis, plures deo ortos
pluresque gentis appellationes, Marsos, Gambrivios, Suevos, Vandalios,
affirmant; eaque vera et antiqua nomina. Ceterum Germaniae
vocabulum recens et nuper additum; quoniam, qui primi Rhenum
transgressi Gallos expulerint, ac nunc Tungri, tunc Germani vocati sint:
ita nationis nomen, non gentis evaluisse paulatim, ut omnes primum a
victore ob metum, mox a seipsis invento nomine Germani vocarentur.
III. Fuisse apud eos et Herculem memorant, primumque omnium
virorum fortium ituri in proelia canunt. Sunt illis haec quoque carmina,
quorum relatu, quem baritum vocant, accendunt animos, futuraeque
pugnae fortunam ipso cantu augurantur: terrent enim trepidantve, prout

sonuit acies. Nec tam voces illae, quam virtutis concentus videntur.
Affectatur praecipue asperitas soni et fractum murmur, objectis ad os
scutis, quo plenior et gravior vox repercussu intumescat. Ceterum et
Ulixem quidam opinantur longo illo et fabuloso errore in hunc
Occanum delatum, adisse Germaniae terras, Asciburgiumque, quod in
ripa Rheni situm hodieque incolitur, ab illo constitutum nominatumque.
Aram quin etiam Ulixi consecratam, adjecto Laertae patris nomine,
eodem loco olim repertam, monumentaque et tumulos quosdam
Graecis litteris inscriptos in confinio Germaniae Rhaetiaeque adhuc
exstare: quae neque confirmare argumentis, neque refellere in animo
est: ex ingenio suo quisque demat, vel addat fidem.
IV. Ipse eorum opinionibus accedo, qui Germaniae populos nullis aliis
aliarum nationum connubiis infectos propriam et sinceram et tantum
sui similem gentem exstitisse arbitrantur: unde habitus quoque
corporum, quanquam in tanto hominum numero, idem omnibus; truces
et cacrulei oculi, rutilae comae, magna corpora et tantum ad impetum
valida; laboris atque operum non eadem patientia: minimeque sitim
aestumque tolerare, frigora atque inediam coelo solove assueverunt.
V. Terra, etsi aliquanto specie differt, in universum tamen aut silvis
horrida aut paludibus foeda: humidior, qua Gallias; ventosior, qua
Noricum ac Pannoniam aspicit: satis ferax; frugiferarum arborum
impatiens: pecorum fecunda, sed plerumque improcera; ne armentis
quidem suus honor, aut gloria frontis: numero gaudent; eaeque solae et
gratissimae opes sunt. Argentum et aurum propitii an irati dii
aegaverint, dubito. Nec tamen affirmaverim, nullam Germaniae venam
argentum aurumve gignere: quis enim scrutatus est? possessione et usu
haud perinde afficiuntur. Est videre apud illos argentea vasa, legatis et
principibus eorum muneri data, non in alia vilitate, quam quae humo
finguntur quanquam proximi, ob usum commerciorum, aurum et
argentum in pretio habent, formasque quasdam nostrae pecuniae
agnoscunt atque eligunt: interiores simplicius et antiquius permutatione
mercium utuntur. Pecuniam probant veterem et diu