Epical Songs | Page 8

- è ñòðàõ
íå ùå íàìåðè òâîåòî ñúðöå!"
0. Íàä íàñ ñå âèå áóðÿ! Èëè òè, óíåñåí â ñâîÿ áëÿí, íå âèæäàø íèùî? Íå
áúäåùå ñúíóâàíî ïðåä íàñ å - ñî ìðà÷åí ïîãëåä äåáíå íè ñìúðòòà! - Íî
ãî ïðåêúñíà Øåëëè, ïîãëåä ñàì êúì îáëà÷íèòå íåáåñà âúçéåë: "Ïðåç
ìðàê è áóðà ïëàâàì ñ ïåñåí àç è íèùî ìè ñúðöåòî íå ñìóùàâà! Íà
èäåàëà ôàðúò ãðåé: êúðì÷èÿ å ëþáîâòà ìè - äåòî è äà ñúì, çíàì, ùå
èçëÿçà íà ÷åñòèòèé áðÿã!...

×åñòèòèé áðÿã ñà áúäàùèòå äíè.
Ñâåòîâíèòå ïðîìåíè è íåñãîäè
ùå ìèíà
àç - è íÿìà òå äà õâúðëÿò
â ñúðöåòî ìè îòñÿíêà... Íèêîé âèõúð

ñâåùåíèé ïëàì íà èäåàëà íÿìà
äà óãàñè - îò áîæèé äóõ å èñêðà
òîé:
áîæèé äóõ, èç ìðàêà áèòèåòî
ùî å èçâèêàë - â ñâåòëèíà æèâîò
äà
çàæèâåé... Äðóãàðþ, òî å áëÿí,
óòîïèÿ - íàëè? Òà íåêà áúäå!
Âî
çíîéíàòà ïóñòèíÿ íà æèâîòà,
êúäåòî âñè÷êî êðåé è ìðå, îò áèëêà

íàé-äðåáíà, äî ñúðöåòî ÷åëîâåøêî, -
æèâèòåëíà ðîñà å òÿ, êîÿòî

çàïàçâà âñè÷êî â äèâíàòà ìó ñâåæåñò.
Ïóñòèíÿ å ñúðöå áåç èäåàë:

åäíè÷êèé âåðåí ñòðàæ íà ëþáîâòà -
à òÿ, è ñàìî òÿ, å íà ÷îâåêà

ïðèçâàíèåòî âèñøå íà ñâåòà."
È áåñåí âèõúðñå íàä òÿõ èçâè;
êàòî ÷å çâÿð, èçòðúãíàò îò âåðèãè,

ñå õâúðëè òîé íàä òúìíèòå âúëíè
è ãèñ áåñúò ñè çàðàçè. Ðàççèíà

çëîâåùà ïàñò íàñòðúõíàëàòà áåçäíà,
è îãëóøè òÿ ñ äèâèÿ ñè ðåâ

âñåëåíàòà... Òî áåøå ìèìîëåòåí
âúðòåæ íà áóðà íåíàäåéíà. Ñêîðî

ïðåìèíà òîé, è âñè÷êî ïàê óòèõíà.
Ïàê òðåïíàõà çâåçäè íà íåáåñàòà.
Íî
ìÿòàõà ñå îùå âñå âúëíèòå
è òëàñêàõà òàì ëîäêàòà ðàçáèòà:
òó
ìèãíîâåíî â çèíàëàòà ïàñò
íà áåçäíàòà íèçâúðãíàòà ëåòåøå,
òó íàâúçáîã
âúçéåìàøå ñå òÿ -
è íîñåõà ÿ ñòðúâíèòå âúëíè
êúì áðåãîâåòå íà
íåçíàåí êðàé.
*
Ïàê áÿõà ñáðàíè âñè÷êèòó äðóãàðè
íà ìîðñêèé áðÿã. È ñáðàíè áÿõà òå

ïàê äà èçïðàùàò Øåëëè - íî ñåãà
çà ñåòåí ïúò - íà ïúò êúì âå÷íîñòòà.
Ìîðåòî áå íà ïÿñú÷íèÿ áðÿã
èçõâúðëèëî èçáðàíàòà ñè æúðòâà: -
íà
íèñêà êëàäà ñëîæåí, áóåí ïëàì
îáãðúùàøå îñòàíêèòå ìó ñìúðòíè.
 äúëáîêà ñêðúá, áåçìúëâíî òàì ñòîÿõà
äðóãàðèòå, óíåñåíè ïðåç ìèñëè

âî îíçè ìèð, âî êîéòî ïðåç æèâîò
áå ïîãëåäà ìó âäúõíîâåí îáúðíàò.


Àìôîðà âî ðúêà åäè èçäèãíàë,
îò ÷àñ íà ÷àñ îáëèâàøå ìúðòâåöà
ñî
áëàãîâîííî âèíî - è ïîäçåòè
îòíîâî æàäíî ïëàìíàëè åçèöè
îáæåãâàõà
áåçæèçíåíèÿ òðóï...

Îò âÿòúðà îòâÿâàí, êúì ìîðåòî
ñå ÷åðíèé äèì ðàçñòèëàøå ïîëåêà...

Îãúíÿò ñâúðøè ñâîÿòà îòðåäà -
íà ïÿñúêà ëåæåøå ñóïà ïåïåë
ñ ïåòíà
÷åðâåíî-òúìíè; òóê-òàìå
áåðåÿõà ñå êîñòè.
Èçâåäíúæ
êúì ïåïåëòà åäèí ñå ñïóñíà áúðçî
è ãðàáíà èç æàðàâàòà
ãîðåùà
îïàçåí êúñ îò òðóïà. Ðàçòðåïåðàí
èçäèãíà òîé ðúêà ñè îáãîðåíà
-
òðåïòåøå òàì ñúðöåòî íà ïîåòà.

Íà ãðîáèùàòà ïðîòåñòàíòñêè â Ðèì,
ïðè óðíàòà íà Öåñòèÿ, ëåæàò

ñúðöåòî è ñâåòîâíèé ïðàõ íà Øåëëè.
Ñðåáðèñò ÿñìèí íàä ãðîáà ìó ðàñòå,

è ïàçè ñÿíêà ñ òúìíèòå ñè ëèñòè
íàä ìðÿìîðíàòà ïëî÷à ñ çëàòåí íàäïèñ

Cor cordium - Ñúðöåòî íà ñúðöàòà.
0. Íå å ñìúðòòà çà íåãî ñìúðò. Ïðåíåñåí â äðóã ìèð, æèâåé òîé â íàøèòå
ñúðöà è ïàçè òàì, êàòî âåñòàëêà, ÷èñòèé âúëøåáåí ïëàì íà âå÷íàòà
ëþáîâ.
ÐÀËÈÖÀ
Êàòî îíàç âå÷åðíèöà â íåáîòî,
åäíà áå â ñåëî Ðàëèöà äåâîéêà,
è öÿëî
ñåëî ëóäî áå ïî íåÿ.
Ñèðîòíî ÷åäî áåøå òÿ. Îòêîëÿ
çàìèíà íåéíèé òàòêî ïî
ãóðáåò -
çàìèíà è íè âåñò, íè êîñò îò íåãî;
à ìàéêà é îòâåäîõà ñ äåíå

êàõúðè â ãðîáà. Ðàëèöà îñòàíà
ïðè ëåëÿ ñè, êàòî ñâîå ÷åäî
ÿ òÿ
îòãëåäà - ãúðëèöàòà êàêòî
îòãëåæäà ñâîÿ ðîæáà, äîêàòî
ñå íà êðèëà
ñàìè÷êà òÿ âúçìîãíå.
Îò Áåøáóíàð ëè ñ ïúëíè áåëè ìåíöè
òÿ ïðèâå÷åð
ñå âðúùàøå ñ äðóãàðêè,
ñïðåâàðÿõà ñå êîé ïðåç êîé âîäà
äà é íàïèé; à
â ïðàçíèê íà õîðî,
êîé íå ëóäè äî íåÿ äà ñå õâàíå? -
×å ìîäðèÿ é ïîãëåä
áå çàïàäíàë,
êàòî ìúãëà, íà âñè÷êè íà äóøàòà
è ìèñëèòå èì âñå îêîëî íåÿ

ñå âèÿõà, êàò ñúðìåíèé êîëàí
î êðúøíàòà é òúíêà ïîëîâèíà...
"Áëàçå
é ñ õóáîñò" - êàçâàõà åäíè.
"Áëàçå, êîìóòî íà ÷åñòòà ñå ïàäíå" -

îáàæäàõà ñå äðóãè. À ñ ãëàâà
ïîñâèâàõà ïúê òðåòè, âåê æèâåëè,

ñâÿò îïîçíàëè - øåïíåéêè èçíèñêî:
"Áëàçå é... Åõ, êàáèë íè êðàé íå å
íà
õóáàâî äà âîäè òàÿ õóáîñò."
Çà Ðàëèöà çàëèòàøå íàé-âå÷å
Ñòîè÷êî
Âëàõà, çàìîæåí è ëè÷åí
åðãåí, åäèí íà ìàéêà è áàùà.
Íî íåé ñúðöåòî

áåøå äàëî âåñò
è òåãíåøå äóøàòà é êúì äðóãè;
ïðèìàìèëè ÿ áÿõà ñî
äåíå
íà Èâà Áîéêèí âàêëèòå î÷è
è äóìèòå ìó áëàãè, êàòî ðàííà
ðîñà
ïðè ïðîëåò. Âðåäè ëè íåâðåäà,
÷å ñèðîìàõ å Èâî!... Äâàìà ëèêà
è
ïðèëèêà, åäèí çà äðóã ðîäåíè -
åäèí ó äðóã çàëþáåíè íå ÷óäîì.
Òîé
áåøå ñòðîåí ÿâîð ñòîëîâàò,
òÿ òúíêà, âèòà, êúðøåíà ëîçà:
ëîçà ñå îêîë
ÿâîðà îáâè -
îêîëî Èâà Ðàëèöà äåâîéêà!
Êðúñòîâäåí ìèíà. Ïî ïîëÿ è äîìà
ñå ðàáîòà ïðèâúðøâàõà. Åé îñòðèé

ãîðíÿê ïîâÿ: ãîðàòà ïîæåëòÿ;
íàïóñíàòè, ïîñúðíàõà ïîëÿòà.
Ó Ðàëèöà õîäèõà êèòíè ñâàòè.
È ÷ó ñå âåñò íèç ñåëîòî, ÷å íàñêîðî
ùå
å è ñâàòáà. Äðóæêè è íåäðóæêè
ó Ðàëèöà íà äîáúð ÷àñ âúðâÿõà;
è
âñè÷êè òÿ ïîñðåùàøå çàñìÿíà,
è òúíêè äàðè ñòåëåøå ïðåä òÿõ,
è îõîëíî
ðàçïðàâÿøå íà âñè÷êè,
ùî é ëåæåøå äðàãî íà ñúðöå.
Ñúðöå ïðåëèâà,
êàòî ïúëíà ÷àøà.
Ó ëåëèíè é äâîðîâå øèðîêè
êàòî ÷å ñëúíöå ãðååøå - è
âñè÷êè,
ùî Ðàëèöà ñïîõîäèõà, îòòàì
èçëàçÿõà, êàòî ÷å ëè è òÿõ
äà
áå îãðÿëî ñëúíöå...
Àëà ñëúíöå,
ùî çà åäíè òúé äðàãîëþáíî ãðåé,
íà äðóãè ìðàê ñãúñòÿâà
íà äóøàòà.
È ìðàê îáçå äóøàòà íà Ñòîè÷êà.
Íè ñúí çà íåãî èìàøå, íè
îòäèõ;
è ñêèòàøå ñå âñå íàâúñåí òîé,
íà öåëèé ñâÿò êàòî ÷å ãíåâåí.
Âðåä
òîé Ðàëèöà âñå äåáíåøå äà ñðåùíå.
Åé ïðèâå÷åð âåäíúæ ìó
ïàäíà ñãîäà
íà Áåøáóíàð. Òîé èçëåêîì ïðèñòúïè
è ñå çàïðÿ çàä ÷ó÷óðà
- êîãàòî,
ïðèâåäåíà íàä ïîñòàâúò, ñàìà
òàì Ðàëèöà ñè ïèñàíèòå ñòîìíè


èçïëàêâàøå. Òÿ