De zomer in Kaschmir | Page 3

tijd terug wou wezen, om mij mijn ontbijt voor te zetten.
Wat den khansama betreft, hij zal zijn heer wel een beetje bestelen, dat brengt het vak zoo mee. Maar daarvoor vindt men ook overal en altijd, zelfs midden in de jungle zijn maal gereed en volkomen goed bereid. In regen of wind, aan den hoek van een bosch, op een vuur, dat tusschen twee steenen is aangelegd, in omstandigheden, waarin de eerste kok uit Europa onmiddellijk zijn voorschoot af zou doen, bereiden die indische koks vlug en onberispelijk het klassieke menu van soep, entrée, gebraad, groente en nagerecht. Toen de mijne op den eersten dag van zijn indiensttreding mij in zijn anglo-indisch taaltje kwam vragen, hoe ik het vleesch verlangde, half-paka, three quarters paka ya bahout paka, dat is halfgebraden, driekwart gebraden of sterk gebraden wist ik, dat ik een virtuoos had gekregen, die gevoel had voor fijne onderscheidingen.
Ik moet zeggen, dat hij niet tegenviel; en alles aan het spit, want ik had hem eens vooral gezegd, dat mijn grondbeginselen zich ertegen verzetten, vleesch in de pan te braden; en ik zie hem nog in een plasbui met de parapluie erboven melancholiek de kip voor het souper aan het braadspit draaien. Roep bij zulke gelegenheden nooit uw smaak of uw maag te hulp, om iemand uw wensch te verklaren; daar geven ze niet om. Spreek in vage termen van den ritus of eenvoudig van het gebruik, dastoer, waaraan ge u graag zoudt houden en ge kunt er zeker van zijn, gehoorzaamd te worden, terwijl ze u er des te hooger om zullen stellen, dat ge u houdt aan wat zij voor godsdienstige gebruiken zullen houden in den geest van hun eigen geloofsvoorschriften.
Enkele fransche gerechten kwamen aldus onder den dekmantel van "french dastoer" zeer aangenaam eenige afwisseling brengen in de eeuwige kippeboutjes en de flauwe engelsche groente. Door middel van breedvoerige uitleggingen en practische aanwijzingen leerde onze kok die gerechten zoo meesterlijk bereiden, dat toen ik hem aan het eind van den tocht wegzond, hij van niets minder sprak dan van zich op grond van zijn vermeerderde kennis in den dienst te stellen van een onder-gouverneur. In Kaschmir moet de toerist zijn personeel nog uitbreiden met twee of drie andere bedienden tegen acht of tien roepijen per maand. Hij zal vooreerst een bhisjti of waterdrager behoeven, die waarschijnlijk ook de functie van masaltsji of wasscher van het vaatwerk zal vervullen. Famili?n, die wat talrijk zijn, hebben bovendien nog vaak een dhobi of waschman bij zich, particulier aan hun dienst gebonden. Verder zal er nog een "huisknecht" moeten wezen, een man van zoo lage kaste meestal, dat hij ook voor de honden moet zorgen en door elkaar eet wat van uw tafel overblijft; onnoodig te zeggen, dat hij in de kleine maatschappij weinig in tel is. En als gij dan, vermoeid aan het eind der étappe zijt aangekomen en ziet, hoe de kok van den bhisjti het water krijgt, dat hij aan de kook brengt op het hout, dat de "huisknecht" hem heeft aangebracht, om u een kopje thee te bereiden naar den eisch en u dat door den khitmatgar te laten brengen, zult ge, als uw geduld ten minste nog niet is uitgeput, deze sierlijke verdeeling van arbeid bewonderen.
Lahore is in April nog vol rozen. Maar als de reiziger zich wil overtuigen, dat de warmte van Indi? geen mythe is, zooals dikwijls door wintertoeristen wordt beweerd, laat hij dan maar tot Mei blijven en den eersten stofstorm afwachten bij 117 of 120 graden Fahrenheit, dat is 48 Celsius in de schaduw, dan zal hij juist als indertijd de metgezellen van Alexander verklaren, dat de ervaring zeer voldoende is en dat hij u de rest schenkt.
Met des te meer genoegen zal hij dan naar de bergen vertrekken. Hij zal reeds ijs moeten meenemen, om zonder bezwaren de negen uren in den exprestrein door te komen, die hem van Rawal Pindi scheiden. Die exprestrein van Calcutta komt om twee uur in den morgen te Rawal Pindi, een der groote militaire stations van Pendsjab. Men doet goed, vooraf te hebben geschreven aan den onvermijdelijken Dhanjibhoy, transportondernemer, wiens rijtuigen over alle wegen rollen in het Noorden van Indi?, dat hij u een tonga sture, dat is een klein rijtuigje op twee wielen, zeer laag en maar matig veêrend, overdekt met een witte huif. Het is de postkoets van dit land, en hij biedt plaats aan voor drie personen plus den voerman en de handbagage. De koffers en kisten komen gewoonlijk in ekka's achteraan, dat zijn vernuftig ingerichte inlandsche voertuigen, die men voor het vervoer van Rawal Pindi naar Srinagar huren kan voor 35 of 40 francs en die ook weer met den inlandschen pony bespannen, de reis in vier of vijf dagen doen. Men laat ter meerdere veiligheid gewoonlijk een der bedienden meegaan.
Zoodra de bagage