Ang Liham ni Dr. Jose Rizal sa mga Kadalagahan sa Malolos, Bulakan

A free download from http://www.dertz.in


Ang Liham ni Dr. Jose Rizal sa mga Kadalagahan sa Malolos, Bulakan

The Project Gutenberg EBook of Ang Liham ni Dr. Jose Rizal sa mga
Kadalagahan sa Malolos, Bulakan, by Jose Rizal This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included with this eBook or online at www.gutenberg.net
Title: Ang Liham ni Dr. Jose Rizal sa mga Kadalagahan sa Malolos, Bulakan
Author: Jose Rizal
Release Date: November 20, 2005 [EBook #17116]
Language: Tagalog
Character set encoding: ISO-8859-1
*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK ANG LIHAM NI DR. JOSE RIZAL ***

Produced by Tamiko I. Camacho, Pilar Somoza and the Online Distributed Proofreading Team at http://www.pgdp.net

ANG LIHAM
NI
Dr. JOSE RIZAL
SA MGA
KADALAGAHAN
SA MALOLOS, BULAKAN
Febrero, 1889
Epistorario Rizalino Vol.II p.122

Europa Pebrero 1889
SA MGA KABABAYANG DALAGA SA MALOLOS:
Nang aking sulatin ang Noli Me Tangere, tinanong kong laon, kung ang pusuang dalaga'y karaniwan kaya diyan sa ating bayan. Matay ko mang sinaliksik yaring alaala; matay ko mang pinagisa-ngisa ang lahat ?g dalagang makilala sapul sa pagkabat��, ay ma?gisa-?gisa lamang ang sumaguing larawang aking ninanas��. Tunay at labis ang matamis na loob, ang magandang ugal��, ang binibining any��, ang mahinhing asal; ?gunit ang lahat na ito'y laguing nahahaluan ?g lubos na pagsuy�� at pagsunod sa balang sabi �� hiling nang nag?ga?galang amang kalulua (tila baga ang kaluluwa'y may iba pang ama sa Dios,) dala ?g malabis na kabaitan, kababaan ?g loob �� kamangma?gan kay��: anaki'y mga lantang halaman, sibul at laki sa dilim; mamulaklak ma'y walang ba?go, magbu?ga ma'y walang katas.
?gun�� at ?gayong dumating ang balitang sa inyong bayang Malolos, napagkilala kong ako'y namal��, at ang tu�� ko'y labis. D�� sukat ako sisihin, d�� ko kilala ang Malolos, ni ang mga dalaga, liban sa isang Emilia, at ito pa'y sa ?galan lamang.
?gayong tumugon kayo sa uhaw naming sigaw ?g ikagagaling ?g bayan; ?gayong nagpakita kayo ?g mabuting halimbawa sa kapu�� dalagang nagnanasang paris ninyong mamulat ang mata at maha?go sa pagkalugam��, sumisigla ang aming pag-asa, inaaglah�� ang sakun��, sa pagka at kayo'y katulong na namin, panatag ang loob sapagtatagumpay. Ang babaing tagalog ay di na payuk�� at luhod, buhay na ang pagasa sa panahong sasapit; wal�� na ang inang katulong sa pagbulag sa anak na palalakhin sa alipust�� at pagayop. Di na unang karunu?gan ang patu?g�� ?g ulo sa balang maling utos, dakilang kabaitan ang ?gisi sa pagmura, masayang pangaliw ang mababang luh��. Napagkilala din ninyo na ang utos ?g Dios ay iba sa utos ?g Par��, na ang kabanalan ay hindi ang matagal na luhod, mahabang dasal, malalaking kuentas, libaguing kalmin, kund�� ang mabuting asal, malinis na loob at matuid na isip. Napagkilala din ninyo na d�� kabaitan ang pagkamasunurin sa ano mang pita at hiling ?g nagdidiosdiosan, kundi ang pagsunod sa katampata't matuid, sapagka't ang bulag na pagsunod ay siyang pinagmumulan ?g likong paguutos, at sa bagay na ito'y pawang nagkakasala. D�� masasabi ?g pun�� �� par�� na sila lamang ang mananagot ?g maling utos; binigyan ?g Dios ang bawat isa ?g sariling isip at sariling loob, upang ding mapagkilala ang lik�� at tapat; paraparang inianak ?g walang tanikal��, kund�� malay��, at sa loob at kalulua'y walang makasusupil, bakit kay�� ipaaalipin mo sa iba ang mara?gal at malayang pagiisip? Duag at mal�� ang akal�� na ang bulag na pagsunod ay kabanalan, at kapalaluan ang mag isipisip at magnilay nilay. Ang kamangma?gan'y, kamangma?gan at d�� kabaita't puri. Di hiling ?g Dios, pun�� ?g kataru?gan, na ang taong larawan niya'y paulol at pabulag; ang hiyas ?gisip, na ipinalamuti sa atin, paningni?gin at gamitin. Halimbaw�� baga ang isang amang nagbigay sa bawat isang anak ?g kanikanyang tanglaw sa paglakad sa dilim. Pani?gasin nila ang liwanag ?g ilaw, alagaang kus�� at huag patain, dala ?g pag-asa sa ilaw ?g iba, kund�� magtulongtulong magsangunian, sa paghanap ?g daan. Ulol na di hamak at masisisi ang madap�� sa pagsunod sa ilaw ?g iba, at masasabi ng ama: "bakit kita binigyan ng sarili mong ilaw?" ?guni't d�� lubhang masisisi ang madap�� sa sariling tanglaw, sapagka't marahil ang ilaw ay madilim, �� kay�� ay totoong masam�� ang daan.
Ugaling panagot ng mga may ibig mang ulol, ay: palal�� ang katiwal�� sa sariling bait; sa akal�� ko ay lalong palal�� ang ibig sumupil ng bait ng iba, at papanatilihin sa lahat ang sarili. Lalong palal�� ang nagdidiosdiosan, ang ibig tumarok ng balang kilos ng isip ng DIOS; at sakdal kapalaluan �� kataksilan ang walang gaw�� kund�� pagbinta?gan ang Dios ng balang bukang bibig at ilipat sa kanya ang bal�� niyang nas��, at ang sariling kaaway ay gawing kaaway ng Dios. D�� dapat naman tayong umasa sa sarili lamang; kund�� magtanong, makinig sa iba, at saka gawain ang inaakalang lalong matuid; ang habito �� sutana'y walang naidaragdag sa dunong ng